Kağıt üstünde ‘resmi ilanların adil bir şekilde dağıtılması amacıyla’ kurulan Basın İlan Kurumu (BİK) haber sitelerine ilan vermek için binbir dereden su getirtilen, koşullar ve dayatmalarla dolu bir yönetmelik hazırladı
Haber sitelerini Basın Kanunu kapsamına alan yasa ekimde yürürlüğe girmişti. Bağımsız gazeteciler yasayı ‘sansüre kılıf’ olarak görüyor.
Yasaya ‘tatlandırıcı’ olarak katılan bir maddeyle haber sitelerinin ‘resmi ilan’ almasının önü açılmıştı. Halihazırda BİK bu ilanları sadece gazetelere veriyor.
BİK’in bu bağlamda hazırladığı yönetmelik bugün ortaya çıktı.
KOŞULLAR
Önce istenen koşullara bakalım…
Yönetmelikte haber siteleri kategorilere ayrılmış. Türkiye geneli (genel kategori), İstanbul (1’inci kategori), Ankara ve İzmir (2’nci kategori). Geri kalan şehirlerdeki siteler de 3, 4 ve 5’inci kategori.
Çalışan sayısı: Genel kategoridekiler en az 32, 1’inci kategoridekiler en az 15, 2’nci kategoridekiler en az 12 kişi çalıştırmak zorunda. Bu sayı 3’üncü kategoridekiler için sekiz, 4’üncü kategoridekiler için altı, 5’inci kategoridekiler için ise dört.
Haber sayısı: Genel kategoridekiler günde en az 240, 1’inci kategoridekiler 100, 2’nci kategoridekiler 80 haber yayınlamak zorunda. Bu sayı diğer kategoriler için sırasıyla 50, 40 ve 30.
Ziyaretçi sayısı: Genel kategoridekiler için en az 500 bin, 1’inci kategoridekiler için en az 50 bin, 2’nci kategoridekiler için en az 30 bin tekil ziyaretçi (okur) isteniyor. Bu sayı diğer kategoriler için sırasıyla 20 bin, 10 bin ve 3 bin.
Sayfa görüntülenme sayısı: Genel kategoridekilerde günde en az 1,5 milyon, 1’nci kategoridekilerde 150 bin, 2’nci kategoridekilerde 90 bin sayfa görüntülenmesi gerekecek. Bu sayı diğer kategoriler için sırasıyla 60 bin, 30 bin ve 9 bin.
YAPTIRIMLAR
Bu kadarla kalsa iyi. Dahası ve daha kötüsü de var…
Patronuna, muhabir ya da yazarına, yani gazetecilere ‘anayasal düzene karşı işlenen suçlar’ ya da ‘Terörle Mücadele Kanunu’ kapsamındaki suçlardan ceza davası açılırsa haber sitesi ilan alamayacak, mevcut ilanı kesilecek. Mahkeme kararı ya da hükmün kesinleşmesi beklenmeden hem de…
Üstelik, söz konusu gazeteci beş gün içinde işten çıkarılacak!
Yönetmelikte, ‘sansüre kılıf’ yasasındaki 133’üncü maddeye atıfta bulunularak ‘erişime engellenen internet siteleri’nin resmi ilan hakkının sona ereceği, alan adı değiştirilse bu ilan yasağının sereceği belirtildi.
Ayrıca, haber sitelerinin ilan alabilmesi için aranacak koşullar içinde, çalışanlar arasında belli sayıda iletişim mezunu ve yine belli sayıda basın kartı sahibi gazeteci bulunması da var.
MÜKEMMEL OLMAYABİLİRMİŞ!
Yönetmeliğin önümüzdeki günlerde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesi söz konusu.
AA’nın haberine göre BİK Genel Müdürü Cavit Erkılınç, mükemmel bir yönetmelik hazırlandığı iddiasında değil. İhtiyaç duyulması halinde yönetmelikte değişiklikler yapılabilir.
GAZETECİLER CEMİYETİ’NİN İTİRAZI VAR
Buna karşılık yönetmelik bu haliyle çıkarsa Gazeteciler Cemiyeti, gerek koşul ve yaptırımların ağırlığından gerekse anayasaya aykırılıktan hareketle Danıştay’a başvuracak.
Cemiyet bugün attığı tweet’te şu ifadeleri kullandı: “Tekrar belirtiyoruz: En temel hukuk ve yasa bilgisine sahip herhangi birinin bile bu yönetmelik taslağına imza atması, bu antidemokratik hükümleri onaylaması düşünülemez.”
Kurumun yazılı açıklamasında da şöyle dendi:
Resmi ilan ve reklamların yayımlanacağı mecralar arasına internet haber sitelerinin de dahil edilmesine ilişkin yönetmelik taslağı maalesef Anayasaya, yasalara, basın ve ifade özgürlüğüne, çalışma hürriyetine aykırıdır, apaçık bir hukuk ihlalidir. Bu tespiti yapmak için Yönetim Kurulu’na muhalif olmak gerekmez. Değil gazeteciler, hukukçular ya da akademisyenler, en temel hukuk ve yasa bilgisine sahip herhangi birinin bile bu yönetmelik taslağına imza atması, bu antidemokratik hükümleri onaylaması düşünülemez.
Basın İlan Kurumu, yönetmeliğin pek çok farklı kesimle ve internet haber sitesi temsilcileriyle görüşülerek hazırlandığını iddia etmektedir. Bu doğru değildir. Pek çok görüşme ve toplantıda bir araya getirilen bu temsilcilerin görüşleri alınmış ancak yönetmelik taslağına bu görüşler yansıtılmamıştır. Sözüm ona demokratik ve katılımcı görünerek bir dizi toplantı yapılmış ancak 2018 yılından bu yana bir tür idare kuralı haline getirilen “ben yaptım oldu” anlayışıyla hazırlanan taslak Genel Kurul’a getirilmiştir. Yapılması gereken, derhal sektör temsilcileri, internet gazetecileri ve basın meslek örgütlerinin bir araya getirilmesi yeni bir yönetmelik taslağının ‘birlikte’ hazırlanmasıdır.
Basın İlan Kurumu Genel Kurulu’nu ve Yönetim Kurulu’nu Anayasayı ihlal eden, yasalarla çelişen bu yönetmelik taslağını aşağıdaki gerekçelerle reddetmeye davet ediyoruz”
Kaynak: Diken
